Hadden we vroeger een werkster, tegenwoordig heet zo iemand een interieurverzorgster. De functie is hetzelfde gebleven, maar de benaming is anders. Lag je tot enkele jaren geleden, als jonge moeder depressief in bed na de geboorte, dan kreeg je het stempel postnatale depressie opgedrukt. Nu is het etiket postpartum depressie geworden. Is het alleen een woordverandering of zit er meer achter de betekenis?
Van postnatale depressie naar postpartum depressie…
Eeuwenlang noemden we het een postnatale depressie, totdat een geneesheer zei: ‘Dat betekent: na de geboorte. Dat kan verwarring oproepen.’ Het bleek dat er nog een woord was: postpartum. Dit betekent ‘na de bevalling’. Als jonge moeder beval je van je kind: postpartum dus. Bij een postnatale depressie – vinden de wijsgeren – zou de depressie ook op de baby kunnen slaan. De depressie is na de geboorte. En wie wordt er geboren? Niet de moeder. Persoonlijk vind ik het wat vergezocht. En vraag ik me oprecht af hoe doorgedraaid je moet zijn om zoiets te ontdekken. Hoe kan je weten of een baby van 3 dagen oud een depressie heeft? En welke vorm van een depressie heeft de baby dan? Manisch? Een psychose bij de baby? Zware last van heimwee naar de baarmoeder? Of nu al een fobie voor borsten ontwikkeld? Het mooie is, dat nergens te vinden is hoe een depressie bij een baby vast te stellen is. Het woord voor de ziekte is er al, maar bij nog geen enkele baby is de ziekte geconstateerd.
Ik had zoals je in mijn boek ‘Ben ik nou gek?’ kunt lezen gewoon een postnatale depressie. In het Erasmus psychiatrisch ziekenhuis kwam ik een jonge hoogzwangere vrouw tegen die er goed doorheen zat. Door de wisselende hormoonhuishouding was ze in een zware dip terecht gekomen en ze kon niet wachten tot het kind haar lichaam zou verlaten.
‘Ik heb een prenatale depressie, ‘ zei ze, maar schijnbaar was ook zij nog niet ingelicht over de nieuwe denkwijze omtrent het woord nataal. Ook hierbij vonden de medici dat nataal op de geboorte slaat en zij was al geboren. Dus het moest: voor de bevalling heten: een prepartum depressie. Een prenatale depressie zou kunnen wijzen op een depressie bij de baby in de baarmoeder. Een depressie in de baarmoeder, hoe zou dat gaan? Lig je daar als ei heerlijk ei te zijn, word je lastig gevallen door niet één, niet twee, nee erger: miljoenen zaadcellen. En oké één zaadcel is beleefd en vraagt of hij wat met je mag beginnen, maar voordat je erop kan antwoorden is een andere zaadcel al ongevraagd en ongegeneerd bij je binnengedrongen. Een soort #metoo in de baarmoeder.
Van al die wisselende terminologie schiet ik spontaan in een depressie.
Je kunt je afvragen of er überhaupt een toevoeging voor het woord depressie moet. Een depressie, wanneer ook maar, al dan niet samenhangend met de geboorte van een baby of moeder, is een ziektebeeld op zich, toch? Wordt er ook een toevoeging gedaan bij (ik noem maar wat) iemand die vlak voor of juist na zijn/haar pensioengerechtigde leeftijd een depressie krijgt?